ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ: ಗಂಡನ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣೆ ಸಕ್ರಿಯ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗಂಡ ಮತ್ತು ಹೆಂಡತಿ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದ ಸಂಗಾತಿತನವಲ್ಲ, ಅದು ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಥಿಕ ಬಲ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಬಾಂಧವ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, “ಗಂಡ ಬದುಕಿರುವಾಗ ಹೆಂಡತಿಯು ಆತನ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲು ಕೇಳಬಹುದೇ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇವಲ ಕಾನೂನಿನ ವಿಚಾರವಲ್ಲ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಹೆಂಡತಿಯು ಕುಟುಂಬದ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನ, ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಣೆ, ಮನೆಮಾತಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಮೂಲಕ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ನೇರ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಕಾನೂನಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಿಯ ಮೇಲಿನ ಅವಳ ಹಕ್ಕು ಎಷ್ಟರವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ ಎಂಬುದು ಅನೇಕರಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನು, ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ, ವಾರಸತ್ವ ಕಾಯಿದೆ ಹಾಗೂ ಮಹಿಳೆಯರ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಿಂದೂ ವಾರಸತ್ವ ಕಾಯಿದೆ, 1956ರ ಪ್ರಕಾರ, ಗಂಡ ಬದುಕಿರುವಾಗ ಹೆಂಡತಿಯು ಅವನ ಸ್ವಯಾರ್ಜಿತ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಪಾಲು ಕೇಳಲು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಗಂಡನ ಸ್ವಂತ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಗಳಿಸಿದ ಆಸ್ತಿ ಅವನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಸ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಆತ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವವರೆಗೂ ಅದರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಕ್ಕು ಅವನದೇ.
ಆದರೆ, ಹೆಂಡತಿಯ ಜೀವನಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾನೂನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದೆ.
ಜೀವನಾಂಶದ ಹಕ್ಕು: ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಗೆ ಕಾನೂನಿನ ಮಾರ್ಗ
ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ, 1955ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 24 ಮತ್ತು 25ರ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಚ್ಛೇದನ, ನ್ಯಾಯಿಕ ಬೇರ್ಪಾಟು ಅಥವಾ ದಾಂಪತ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಕಷ್ಟ ಉಂಟಾದಾಗ ಹೆಂಡತಿಯು ಜೀವನಾಂಶ (Maintenance/Alimony) ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ.
ಇದೇ ರೀತಿ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ (CrPC) ಸೆಕ್ಷನ್ 125ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಹ, ಗಂಡ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡದಿದ್ದರೆ, ಹೆಂಡತಿಯು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊರೆ ಹೋಗಿ ಜೀವನಾಂಶಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
ಈ ಜೀವನಾಂಶವು ಹೆಂಡತಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳು – ಆಹಾರ, ವಸತಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವನಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸಂಯುಕ್ತ ಕುಟುಂಬದ ಆಸ್ತಿ:
ಗಂಡನ ಆಸ್ತಿ ಸಂಯುಕ್ತ ಕುಟುಂಬದ ಆಸ್ತಿ (joint family property) ಆಗಿದ್ದರೆ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಗಂಡ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ಹೆಂಡತಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಪಾಲು ಕೇಳುವ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ.
ಆದರೆ ಗಂಡ ಮರಣಾನಂತರ, ಹಿಂದೂ ವಾರಸತ್ವ ಕಾಯಿದೆ ಪ್ರಕಾರ ಹೆಂಡತಿ ಕಡ್ಡಾಯ ವಾರಸುದಾರಳಾಗಿ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ.
ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೆ (partition) ನಡೆಯುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹೆಂಡತಿಯ ಪರವಾಗಿ ಗಂಡನ ಮೂಲಕ ಪಾಲು ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.
ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ರಕ್ಷಣೆ:
ಮಹಿಳೆಯರ ಗೃಹಹಿಂಸೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಕಾಯಿದೆ, 2005 ಹೆಂಡತಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಭದ್ರತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಗಂಡನಿಂದ ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಅಥವಾ ಆರ್ಥಿಕ ಕಿರುಕುಳ ಎದುರಾದರೆ, ಹೆಂಡತಿ ವಸತಿ ಹಕ್ಕು (right to residence), ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಈ ಕಾಯಿದೆ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಗಂಡನ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ “ಪಾಲು” ನೀಡದಿದ್ದರೂ, ಅವಳಿಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತ ವಸತಿ ಹಾಗೂ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾನೂನಿನ ಮಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚರ್ಚೆ:
ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಗಂಡ ಬದುಕಿರುವಾಗ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಸ್ವಯಾರ್ಜಿತ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಆದರೆ practically, ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಮಹತ್ತರ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗವನ್ನು ಕಾನೂನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸದಿರುವುದು ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಬಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಗಂಡ ಬದುಕಿರುವಾಗ ಹೆಂಡತಿಯು ಆತನ ಸ್ವಯಾರ್ಜಿತ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲು ಕೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅವಳಿಗೆ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವನಾಂಶ, ವಸತಿ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
ಇದು ನೇರ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕು ನೀಡದಿದ್ದರೂ, ಅವಳ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಬಲೀಕರಣದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕಾನೂನಿನ ಇನ್ನಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಅಗತ್ಯವೆಂಬುದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚರ್ಚೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




