ನವರಾತ್ರಿ ಆಚರಣೆಯ ವ್ರತದ ವಿಧಗಳು, ವಿಧಿ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ ಸಮಗ್ರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಇಲ್ಲಿದೆ

ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ನವರಾತ್ರಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. “ನವರಾತ್ರಿ(Navaratri)” ಎಂದರೆ ಒಂಬತ್ತು ರಾತ್ರಿಗಳು, ಅಂದರೆ ದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿ, ಭಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ ದಿನಗಳು. ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಚೈತ್ರ ಮತ್ತು ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ನವರಾತ್ರಿ ವಸಂತ ಋತುದಲ್ಲಿ ಬರುವುದರಿಂದ ಅದನ್ನು ವಸಂತ ನವರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ; ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬರುವ ನವರಾತ್ರಿ ಶರದ ಋತುದಲ್ಲಿ ಬರುವುದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಶರದೀಯ ನವರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಶರದೀಯ ನವರಾತ್ರಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು, ದೇವಿಯ ವಿಜಯೋತ್ಸವದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ನವರಾತ್ರಿ ವ್ರತದ ವಿಧಗಳು, ಅದರ ಅಂಗಗಳು, ಕುಮಾರಿ ಪೂಜೆಯ ಮಹತ್ವ, ಸಪ್ತಶತಿ ಪಾಠದ ವಿಶೇಷತೆ ಹಾಗೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಿಯಮಗಳ ಕುರಿತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ನವರಾತ್ರಿ ವ್ರತದ(Navratri fast) ವಿಧಗಳು:

ನವರಾತ್ರಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಆಚರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ವಿಧದ ವ್ರತಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ:

ಪ್ರತಿಪದೆಯಿಂದ ನವಮಿಯವರೆಗೆ – ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ನವರಾತ್ರಿ ವ್ರತ.

ಪ್ರತಿಪದೆಯಿಂದ ಸಪ್ತಮಿಯವರೆಗೆ – ಏಳು ದಿನಗಳ ಸಪ್ತರಾತ್ರಿ ವ್ರತ.

ಪಂಚಮಿಯಿಂದ ನವಮಿಯವರೆಗೆ – ಐದು ದಿನಗಳ ಪಂಚರಾತ್ರಿ ವ್ರತ.

ಸಪ್ತಮಿಯಿಂದ ನವಮಿಯವರೆಗೆ – ಮೂರು ದಿನಗಳ ತ್ರಿರಾತ್ರಿ ವ್ರತ.

ಕೇವಲ ಅಷ್ಟಮಿ ವ್ರತ – ಮಹಾಷ್ಟಮಿಯ ವಿಶೇಷ ಉಪವಾಸ.

ಇದರ ಮೂಲಕ, ಯಾರೇ ಆಗಲಿ ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಬಹುದು. ಸಂಪೂರ್ಣ ನವರಾತ್ರಿ ವ್ರತ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದರೂ, ಅಷ್ಟಮಿ ವ್ರತವೂ ಸಮಾನ ಫಲಪ್ರದವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.

ನವರಾತ್ರಿಯ ಅಂಗಗಳು:

ನವರಾತ್ರಿಯ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ :

ದೇವತಾ ಸ್ಥಾಪನೆ – ಮನೆಯಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಮೂರ್ತಿ ಅಥವಾ ಕಲಶ ಸ್ಥಾಪನೆ.

ಮಾಲಾಬಂಧನ – ಸುಗಂಧಯುಕ್ತ ಹೂ ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳಿಂದ ಮಾಲೆ ಅಲಂಕರಿಸುವುದು.

ನಂದಾದೀಪ – ಅಖಂಡ ದೀಪ ಹಚ್ಚುವುದು. ದೀಪ ನಂದಿದರೆ ಮಂತ್ರ ಜಪದಿಂದ ಶಾಂತಿ ಮಾಡಬೇಕು.

ಕುಮಾರಿಕಾ ಪೂಜೆ – ಬಾಲಕಿಯ ಆರಾಧನೆ.

ಈ ಅಂಗಗಳು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಮನೆಗೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬುವ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ದೀಪವು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಹೂವುಗಳು ಶ್ರದ್ಧೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಹಾಗೂ ಕುಮಾರಿಕಾ ಪೂಜೆ ಶಕ್ತಿಯ ಶುದ್ಧ ರೂಪವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಕುಮಾರಿಕಾ ಪೂಜೆಯ(Kumarika Puja) ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ:

ಕುಮಾರಿಕಾ ಪೂಜೆ ನವರಾತ್ರಿಯ ಹೃದಯವೆಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ೨ ರಿಂದ ೧೦ ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಬಾಲಕಿಯರನ್ನು ದೇವಿಯ ರೂಪವೆಂದು ಆರಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ವಯಸ್ಸಿನ ಕುಮಾರಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:

೨ ವರ್ಷ – ಕುಮಾರಿ → ಐಶ್ವರ್ಯ

೩ ವರ್ಷ – ತ್ರಿಮೂರ್ತಿನಿ → ಭೋಗ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷ

೪ ವರ್ಷ – ಕಲ್ಯಾಣಿ → ಧರ್ಮ, ಅರ್ಥ, ಕಾಮ ಸಿದ್ಧಿ

೫ ವರ್ಷ – ರೋಹಿಣಿ → ವಿದ್ಯಾಪ್ರಾಪ್ತಿ

೬ ವರ್ಷ – ಕಾಳಿ → ಷಟ್ಕರ್ಮಸಿದ್ಧಿ

೭ ವರ್ಷ – ಚಂಡಿಕಾ → ರಾಜ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿ

೮ ವರ್ಷ – ಶಾಂಭವಿ → ಸಂಪತ್ತು

೯ ವರ್ಷ – ದುರ್ಗಾ → ಭೂಮಿಯ ರಾಜ್ಯ

೧೦ ವರ್ಷ – ಸುಭದ್ರಾ → ಪರಮ ಐಶ್ವರ್ಯ

ಇದು ಕೇವಲ ಆಚಾರವಲ್ಲ; ಮಹಿಳಾ ಶಕ್ತಿಯ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ದೇವತ್ವವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೂ ಹೌದು.

ಸಪ್ತಶತಿ ಪಾಠದ ಮಹತ್ವ:

ನವರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮ್ಯ ಅಥವಾ ದೇವಿ ಸಪ್ತಶತಿ ಪಠಣವು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ.

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಕ್ಷರವೇ ಅಗ್ನಿಯಂತೆ ಪಾಪಗಳನ್ನು ದಹಿಸುತ್ತದೆ.

ದುಷ್ಟ ಕನಸು, ಗ್ರಹಪೀಡೆ, ಭಯ ಅಥವಾ ದುಃಖವನ್ನು ದೂರ ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಇದೆ.

ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಾಹುಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಪ್ತಶತಿ ಪಾಠ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಫಲ ಅಸಂಖ್ಯಾತ.

ಪಾಠದ ಮೂಲಕ ಭಕ್ತನು ದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಏಕೀಭವಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ನವರಾತ್ರಿ ಕಾಲದ ತಿಥಿಗಳ ಮಹತ್ವ:

ಅಷ್ಟಮಿ – ಭದ್ರಕಾಳಿಯ ಉತ್ಪತ್ತಿ ದಿನವಾದ್ದರಿಂದ ಮಹಾಷ್ಟಮಿಯ ಮಹತ್ವ ಅಪಾರ.

ನವಮಿ – ವಿಜಯದೇವಿಯ ಜಯದ ಸೂಚಕ.

ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ದೇವಿಯ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೂಪಗಳ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನೈವೇದ್ಯ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ಆಚರಣೆ:

‘ದೇವಿ ಭಾಗವತ’ ಗ್ರಂಥ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿದಿನದ ನೈವೇದ್ಯ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆ:

ಭಾನುವಾರ – ಪಾಯಸ

ಸೋಮವಾರ – ತುಪ್ಪ

ಮಂಗಳವಾರ – ಬಾಳೆಹಣ್ಣು

ಬುಧವಾರ – ಬೆಣ್ಣೆ, ಸಕ್ಕರೆ

ಗುರುವಾರ – ಕಲ್ಲು ಸಕ್ಕರೆ

ಶುಕ್ರವಾರ – ಸಕ್ಕರೆ

ಶನಿವಾರ – ತುಪ್ಪ

ಇದು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದರೆ, ಪ್ರತಿದಿನ ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ ನೈವೇದ್ಯ ಅರ್ಪಣೆ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು, ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಣೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ನವರಾತ್ರಿ ಆಚರಣೆಯ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ:

ಸಾತ್ತ್ವಿಕ ಆಹಾರ ಸೇವನೆ.

ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಪಾಲನೆ.

ಗಡ್ಡ-ಕ್ಷೌರ ಮಾಡದೆ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು.

ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಮಲಗದೆ ಸರಳ ಜೀವನ ಪಾಲನೆ.

ಇವುಗಳೆಲ್ಲ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಆತ್ಮದ ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗವಾಗುತ್ತವೆ.

ನವರಾತ್ರಿ ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಬ್ಬವೆಂದು ಮಾತ್ರ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮಹತ್ವದ ಉತ್ಸವವಾಗಿದೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದರೆ, ನವರಾತ್ರಿಯು ಶಕ್ತಿ ಆರಾಧನೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದ್ದು, ದುರ್ಗೆಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಕ್ತರು ದೈವೀ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ, ಕುಮಾರಿಕಾ ಪೂಜೆಯ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಸಮತೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನೂ ಹರಡುತ್ತದೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ, ಸಪ್ತಶತಿ ಪಾಠ, ಜಪ, ಹಾಗೂ ಅಖಂಡ ದೀಪ ಹಚ್ಚುವಂತಹ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ, ಏಕಾಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ನವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬವು ಭಕ್ತಿ, ಶಕ್ತಿ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಉತ್ಸವವಾಗಿದೆ.

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ

ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.