ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಅಪಘಾತಗಳು “ಸೇವೆಯಲ್ಲಿವೆ” ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್(Supreme Court) ನೀಡಿರುವ ಇತ್ತೀಚಿನ ತೀರ್ಪು(judgment) ನೌಕರರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳುವಾಗ ಅಥವಾ ಅಲ್ಲಿಂದ ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವಾಗ ನೌಕರರಿಗೆ ಸಂಭವಿಸುವ ಅಪಘಾತಗಳನ್ನು ‘ಸೇವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ(Occurring in the course of service)’ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ತೀರ್ಪು, ನೌಕರರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರದ ಹಕ್ಕಿಗೆ ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಬಲ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಯಾವ ತೀವ್ರತೆಯ ತೀರ್ಪು?
ಸಹಜವಾಗಿ, ನೌಕರರ ಪರಿಹಾರ ಕಾಯ್ದೆ, 1923 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ -3 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ‘ಉದ್ಯೋಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಅಪಘಾತ’ಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ(Compensation) ಒದಗಿಸಲು ಉದ್ಯೋಗದಾತನು ಬಾಧ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಈ ‘ಉದ್ಯೋಗದ ಸಮಯ’ ಎಂಬ ಪದಪ್ರಯೋಗ ಯಾವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ ನೀಡಿದೆ.
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಮನೋಜ್ ಮಿಶ್ರಾ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೆ.ವಿ. ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ಪೀಠವು, ಉದ್ಯೋಗಿಯೊಬ್ಬರು ಕರ್ತವ್ಯದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತಮ್ಮ ನಿವಾಸದಿಂದ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಅಥವಾ ಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಿ ಮನೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವಾಗ ಸಂಭವಿಸಿದ ಅಪಘಾತವನ್ನೂ ‘ಉದ್ಯೋಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ’ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ತೀರ್ಪಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಒಂದು ದುರಂತದ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟ
ಈ ತೀರ್ಪು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2011 ರ ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಅರ್ಜಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಕಾವಲುಗಾರ 2003ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 22ರಂದು ಮುಂಜಾನೆ 3ರಿಂದ 11ರ ತನಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗಿದ್ದ ವೇಳೆ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅಪಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದಿದ್ದರು. ಈ ದುರ್ಘಟನೆಯು ಅವರ ನಿವಾಸದಿಂದ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದವರೆಗೆ ಬರುವ ವೇಳೆ, ಕೇವಲ ಐದು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತ್ತು.
ಕಾರ್ಮಿಕ ಪರಿಹಾರ ಆಯುಕ್ತರು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಬಡ್ಡಿಯೊಂದಿಗೆ ₹3,26,140 ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್(High court) ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೃತರ ಕುಟುಂಬವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಹತ್ತಿತ್ತು, ಮತ್ತು ತೀರ್ಪು ಇದೀಗ ಅವರ ಪರವಾಗಿ ಬಂದಿದೆ.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವೈಚಾರಿಕತೆ: ಸೇವೆಯ ಗಡಿಯ ಪರಿಧಿ ವಿಸ್ತಾರ
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ – ಸೇವೆಯ ಸಮಯವು ಕೇವಲ ಕಚೇರಿಯೊಳಗಿನ ಸಮಯವಲ್ಲ, ಅದು ಉದ್ಯೋಗಿಯ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಯವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವೇಳೆ ಅಪಘಾತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ‘ಉದ್ಯೋಗದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ’ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು.
ಇದು ನೌಕರರ ಪರಿಹಾರ ಕಾಯ್ದೆಯ ನಂಬಿಕೆಯ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಅದರ ಮಾನವೀಯ ಹೃದಯವನ್ನು ಕೂಡ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿ ಎಂದು ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು.
ಭವಿಷ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳು: ನೌಕರರ ಹಿತದರ್ಶಕ ತೀರ್ಪು
ಈ ತೀರ್ಪು ಸಾವಿರಾರು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಉಸಿರಾಡುವ ಆಸರೆಯಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ಶ್ರಮ ಜೀವನ ನಡೆಸುವ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಕಾರ್ಖಾನೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಗುತ್ತಿಗೆ ನೌಕರರು ಇಂತವರಿಗೆ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳುವ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲೂ ಸುಧಾರಿತ ರಕ್ಷಣೆಯ ಕನೂನು ಮೆರವಣಿಗೆ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಕೇವಲ ಪರಿಹಾರಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವಂತೆಯಲ್ಲ, ಉದ್ಯೋಗದಾತರ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನೂ ಬಲಪಡಿಸುವ ತೀರ್ಪು. ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನೌಕರರ ವಿಮಾ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾನೂನು ತೀರ್ಪುಗಳು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಇರಬಹುದು. ಆದರೆ ಈ ತೀರ್ಪು ಹೃದಯದಿಂದ ಹೊರಬಂದಂತಿದ್ದು, ಕೇವಲ ಕಾನೂನಿನ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ, ಮಾನವೀಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋಣದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ನೌಕರರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವತ್ತ ಈ ತೀರ್ಪು ಒತ್ತಾಯ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.