ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಉದ್ಯೋಗವು ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯೋಗಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ನೀತಿಯಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಒಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ, ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳು ಕೂಡ ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಹಳು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಪು ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರಗಳನ್ನು, ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ತೀರ್ಪಿನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ…
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
2012ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 6ರಂದು, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹಾರ್ನೆಸ್ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ದಿವಂಗತ ಶಿಕ್ಷಕರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಮೂವರು ವಿವಾಹಿತ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಗಲಿದರು. ಈ ದುರಂತ ಘಟನೆಯ ನಂತರ, ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿತು. 2018ರಲ್ಲಿ, ದಿವಂಗತ ಶಿಕ್ಷಕರ ಹಿರಿಯ ಮಗಳು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ನವೆಂಬರ್ 12, 2018ರಂದು ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು, ವಿವಾಹಿತ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣವನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟದ ಆರಂಭ
ತಿರಸ್ಕೃತವಾದ ಅರ್ಜಿಯಿಂದ ನಿರಾಶೆಗೊಂಡ ಹಿರಿಯ ಮಗಳು, 2022ರಲ್ಲಿ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, 2020ರ ಮಮತಾ ದೇವಿ ಪ್ರಕರಣದ (CWP ಸಂಖ್ಯೆ 3100) ತೀರ್ಪನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ತೀರ್ಮಾನ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಕೋರ್ಟ್ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೂಚಿಸಿತು. ಮಮತಾ ದೇವಿ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ, ವಿವಾಹಿತ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರೆಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಅವರು ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾದ ಅಗತ್ಯ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಬೇಕು ಎಂಬ ಷರತ್ತನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಎರಡನೇ ತಿರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಕೋರ್ಟ್ನ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ
ಮಮತಾ ದೇವಿ ತೀರ್ಪಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಿರಿಯ ಮಗಳ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಮರುಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು. ಈ ಬಾರಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಕುಟುಂಬದ ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯವು 2,20,000 ರೂ. ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿತು, ಆದರೆ ಅನುಕಂಪದ ನೇಮಕಾತಿ ನೀತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಬ್ಬರು ಜನರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆದಾಯ ಮಿತಿಯನ್ನು 1,25,000 ರೂ. ಎಂದು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಎರಡನೇ ತಿರಸ್ಕಾರದಿಂದಾಗಿ, ಹಿರಿಯ ಮಗಳು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಮೊರೆ ಹೋದರು.
ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತೀರ್ಪು
ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಹೈಕೋರ್ಟ್, ಸರ್ಕಾರದ ಎರಡನೇ ತಿರಸ್ಕಾರ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಮಗಳ ಉದ್ಯೋಗದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತು. ಈ ತೀರ್ಪು, ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳು ಕೂಡ ತಂದೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಅನುಕಂಪದ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಹಳು ಎಂಬ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಈ ತೀರ್ಮಾನವು ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುವ ಒಂದು ಪ್ರಗತಿಪರ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ತೀರ್ಪಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳು
ಈ ತೀರ್ಪು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಉದ್ಯೋಗ ನೀತಿಗಳ ಮೇಲೆ ದೂರಗಾಮಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ವಿವಾಹಿತ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅನುಕಂಪದ ಉದ್ಯೋಗದಿಂದ ವಂಚಿತಗೊಳಿಸುವ ಹಳೆಯ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು ಈ ತೀರ್ಪು ಒತ್ತಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದು ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ತೀರ್ಪು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ನೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ-ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಬಹುದು.
ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಈ ತೀರ್ಪು, ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳಿಗೆ ಅನುಕಂಪದ ಆಧಾರದ ಉದ್ಯೋಗದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಮಾನವು ಇತರ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಬಹುದು. ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಈ ಪ್ರಗತಿಪರ ವಿಧಾನವು ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಬಲವಾದ ಆಧಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಗಮನಿಸಿ: ಈ ಲೇಖನವು ಕಾನೂನು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರವೇ ರಚಿತವಾಗಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಾನೂನು ಸಲಹೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಉತ್ತಮ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Shivaraj is the Lead Editor at NeedsOfPublic.in with over 4 years of experience tracking Indian government schemes and educational updates. He specializes in simplifying complex notifications from the Central and State governments to help the public understand their benefits. Before joining NeedsOfPublic, Shivaraj worked as a Content Writer focusing on Civic issues. When he isn’t decoding the latest circulars, he enjoys reading about digital literacy.”
Follow Shivaraj on:


WhatsApp Group




