ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಬಹಳ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ವಿಷಯ. ಅನೇಕರು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬ ಸಂದೇಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ, ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಖಾಸಗಿ ಭೂಮಿಯಂತೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ.ಈ ಕುರಿತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ಕೆಳಗೆ ಕೊಡಲಾಗಿದೆ.ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಗೆ ‘ಅಡ್ವರ್ಸ್ ಪಾಸೆಷನ್’ (ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸ್ವಾಧೀನ) ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆಯೇ?
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ಪರಿಮಿತಿ ಕಾಯ್ದೆ, 1963 (Limitation Act, 1963) ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಖಾಸಗಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿವಾದರಹಿತವಾಗಿ ಬಳಸಿದ್ದರೆ, ಆ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ‘ಅಡ್ವರ್ಸ್ ಪಾಸೆಷನ್’ (ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸ್ವಾಧೀನ) ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದರೆ, ಈ ನಿಯಮವು ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಬಳಸಿದ್ದರೂ, ಕೇವಲ ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಲಿಕೀಯ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಪಡೆಯುವ ಮಾರ್ಗಗಳು
ಲೀಜ್ (ಬಾಡಿಗೆ) ಮೂಲಕ:
- ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಲೀಜ್ ಮೂಲಕ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಭೂಮಿಯಿಲ್ಲದ ಬಡ ಕುಟುಂಬಗಳು, ರೈತರು ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
- ಲೀಜ್ ಪಡೆಯಲು ಸ್ಥಳೀಯ ತಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಅಥವಾ ರೆವೆನ್ಯೂ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಅರ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ, ಆಧಾರ್ ಕಾರ್ಡ್, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್, ನಿವಾಸದ ಪುರಾವೆ ಮತ್ತು ಭೂಬಳಕೆಯ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
ಸರ್ಕಾರಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ:
- ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವವರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿಸಿ ಮಾಲಿಕೀಯ ಹಕ್ಕು ನೀಡುವ ವಿಶೇಷ ಯೋಜನೆಗಳಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರಾಜಸ್ಥಾನ್ ಸರ್ಕಾರ 30 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದವರಿಗೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆನ್ ಲೈನ್ ಅರ್ಜಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ:
- ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ಭೂಮಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಆನ್ ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ‘ಭೂಲೇಖ’ ಪೋರ್ಟಲ್, ಕರ್ನಾಟಕದ ‘ಭೂಮಿ ಜಾವನ್’ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇತ್ಯಾದಿ.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೂಲಕ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯುವುದು: ಸವಾಲುಗಳು
ಕೆಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಮತ್ತು ಖರ್ಚುಬಾಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಕರಣ ಗೆಲ್ಲಲು, ದೃಢವಾದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ದಾಖಲೆಗಳು ಅಗತ್ಯ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅನುಭವಿ ವಕೀಲರ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ.
ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಬಳಸಿದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು ಸ್ವತ್ತಾಗಿ ಪಡೆಯುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು, ಲೀಜ್ ಅಥವಾ ಇತರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಮಾರ್ಗಗಳಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಸಲಹೆ ಪಡೆದು, ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಯಶಸ್ವಿ ಫಲಿತಾಂಶಕ್ಕೆ ನಾಂದಿಯಾಗಬಹುದು.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.