ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ವಿಚ್ಛೇದನವು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಕಷ್ಟವನ್ನು ಮಾತ್ರ ತರುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಸವಾಲುಗಳನ್ನೂ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತ ಸಂಗಾತಿಗೆ ಜೀವನಾಂಶ (Alimony) ನೀಡುವುದು ಕಾನೂನಿನ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಜೀವನಾಂಶವು ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘನತೆ, ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಜೀವನಾಂಶವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಂಶಗಳು
ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಜೀವನಾಂಶದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ:
- ಸಂಗಾತಿಗಳ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ – ಪಾವತಿಸುವವರ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರ ಅಗತ್ಯಗಳು.
- ಮದುವೆಯ ಸಮಯದ ತ್ಯಾಗಗಳು – ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡ ಸಂದರ್ಭಗಳು.
- ಜೀವನಮಟ್ಟ – ವಿಚ್ಛೇದನದ ಮೊದಲು ಇದ್ದ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆಂಬಲ.
- ಮಕ್ಕಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ – ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಗತ್ಯಗಳು.
- ವಿಚ್ಛೇದನದ ಕಾರಣಗಳು – ಕ್ರೂರತೆ, ವಿಶ್ವಾಸಘಾತುಕತೆ ಅಥವಾ ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಂದದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಣಯ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜೀವನಾಂಶದ ವಿಧಗಳು
1. ಶಾಶ್ವತ ಜೀವನಾಂಶ (Permanent Alimony)
- ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ (Section 25) ಮತ್ತು ಇತರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನುಗಳಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸಂಗಾತಿಯು ಮರುಮದುವೆಯಾಗುವವರೆಗೆ ಅಥವಾ ಮರಣಿಸುವವರೆಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಜೀವನಾಂಶ (Interim Maintenance)
- ವಿಚ್ಛೇದನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪಿಗೆ ಮುಂಚೆ ನೀಡಲಾಗುವ ಬೆಂಬಲ.
- ಇದರಲ್ಲಿ ದೈನಂದಿನ ಖರ್ಚು, ಕಾನೂನು ಶುಲ್ಕಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಗತ್ಯಗಳು ಸೇರಿರುತ್ತವೆ.
3. ಪುನರ್ವಸತಿ ಜೀವನಾಂಶ (Rehabilitative Alimony)
- ಸೀಮಿತ ಅವಧಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಗುರಿ: ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತ ಸಂಗಾತಿಯು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು.
4. ಪರಿಹಾರ ಜೀವನಾಂಶ (Compensatory Alimony)
- ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದ ವೃತ್ತಿ ಅವಕಾಶಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ.
5. ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತ ಜೀವನಾಂಶ (Lump-Sum Alimony)
- ಮಾಸಿಕ ಪಾವತಿಗಳ ಬದಲು ಒಂದೇ ಸಾರಿ ಗಣನೀಯ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡುವುದು.
- ತೆರಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
6. ನಾಮಮಾತ್ರ ಜೀವನಾಂಶ (Nominal Alimony)
- ಸಾಂಕೇತಿಕ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಿ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
ವಿವಿಧ ಧರ್ಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವನಾಂಶದ ನಿಯಮಗಳು
ಹಿಂದೂ ಕಾನೂನು
- ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ, 1955 (Section 24 & 25) ಮತ್ತು CrPC Section 125 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವನಾಂಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನು
- ಇದ್ದತ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (Iddat Period) ಪಾಲನೆ ಖರ್ಚು (Maintenance during Iddat).
- ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾಯ್ದೆ, 1986 ಪ್ರಕಾರ ಬೆಂಬಲ.
ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾನೂನು
- ಭಾರತೀಯ ವಿಚ್ಛೇದನ ಕಾಯ್ದೆ, 1869 (Section 36 & 37) ಪ್ರಕಾರ ಜೀವನಾಂಶ.
ಪಾರ್ಸಿ ಕಾನೂನು
- ಪಾರ್ಸಿ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ವಿಚ್ಛೇದನ ಕಾಯ್ದೆ, 1936 ಅನ್ವಯ.
ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ, 1954
- ಅಂತರಧರ್ಮೀಯ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆ
- ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ತೆರೆಯಿರಿ.
- ಬಜೆಟ್ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿ.
- ವಿಮೆ ಪಾಲಿಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿ.
- ತೆರಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ (ಮಾಸಿಕ ಜೀವನಾಂಶ ತೆರಿಗೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ).
- ವಿಲ್ ಮತ್ತು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿ.
ತೀರ್ಪುಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಿರ್ಣಯಗಳು
- ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಒಂದು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಆಟಿಸಂ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಮಗುವಿನ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಮಾಸಿಕ ಜೀವನಾಂಶವನ್ನು ₹90,000 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.
- ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಗೆ ತನ್ನ ಮಾಜಿ ಪತಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದ 25% ಜೀವನಾಂಶ ನೀಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು.
ಅಂಕಣ
ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಜೀವನಾಂಶವು ಕೇವಲ ಹಣಕಾಸಿನ ಬೆಂಬಲವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಿಕ ಸಮತೋಲನದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಸರಿಯಾದ ಕಾನೂನು ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ, ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರದ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಗಮವಾಗಿಸಬಹುದು.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Shivaraj is the Lead Editor at NeedsOfPublic.in with over 4 years of experience tracking Indian government schemes and educational updates. He specializes in simplifying complex notifications from the Central and State governments to help the public understand their benefits. Before joining NeedsOfPublic, Shivaraj worked as a Content Writer focusing on Civic issues. When he isn’t decoding the latest circulars, he enjoys reading about digital literacy.”
Follow Shivaraj on:


WhatsApp Group




