ನೌಕರನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸೇವಾ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ನಿವೃತ್ತಿ ನಂತರದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆದಾಯದ ಮೂಲ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವ ಕಾರಣ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಹಣಕಾಸಿನ ಬೆಂಬಲವು ನೌಕರರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ (Gratuity) ಎಂದರೆ, ನೌಕರರು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಸೇವೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ, ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ನೌಕರನ ಪರಿಶ್ರಮ, ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ನೀಡುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಸೆವಾನಿವೃತ್ತಿ ಲಾಭ (Retirement Benefit) ಆಗಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹಣಕಾಸಿನ ಮೊತ್ತವಲ್ಲ, ಇದು ನೌಕರ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆ ನಡುವಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ನಂಬಿಕೆ ಹಾಗೂ ಬಾಂಧವ್ಯದ ಸಂಕೇತವೂ ಹೌದು. ನೌಕರನು ನಿವೃತ್ತರಾದಾಗ, ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದಾಗ ಅಥವಾ ದುರ್ಘಟನೆ, ಸಾವು ಮುಂತಾದ ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೌಕರನಿಗೆ ಅಥವಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಡೆಯಲು ಯಾವ ಯಾವ ಅರ್ಹತೆ ಇರಬೇಕು:
ಭಾರತದ Payment of Gratuity Act, 1972 ಪ್ರಕಾರ, ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಡೆಯಲು ನೌಕರರು ಕನಿಷ್ಠ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಿರಂತರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿರಬೇಕು.
ಆದರೆ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ (ಸಾವು ಅಥವಾ ಗಂಭೀರ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ), ಈ ಐದು ವರ್ಷದ ನಿಯಮವನ್ನು ವಿನಾಯಿತಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅರ್ಹರಾಗುವವರು,
ಖಾಸಗಿ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು.
ಶಾಶ್ವತ ಅಥವಾ ಒಪ್ಪಂದದ ನೌಕರರು (Regular/Contract Employees).
ನೌಕರನ ಸಾವು ಅಥವಾ ಶಾಶ್ವತ ಅಸಮರ್ಥತೆಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ನಾಮಿನಿ ಅಥವಾ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನ ಹೀಗಿದೆ:
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೌಕರನ ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಅವಧಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಸರಳವಾದರೂ ಅದು ನಿಖರವಾದ ಸೂತ್ರದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.
ಸೂತ್ರ:
Gratuity = (ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ × 15 × ಸೇವಾ ವರ್ಷಗಳು) ÷ 26
ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ = ಮೂಲ ವೇತನ (Basic Pay) + ಡಿಯರ್ನೆಸ್ ಅಲೌನ್ಸ್ (DA)
15 = ಪ್ರತಿವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ 15 ದಿನಗಳ ಸಂಬಳ.
26 = ತಿಂಗಳ ಸರಾಸರಿ ಕಾರ್ಯದಿನಗಳು.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗಮನಿಸುವುದುದಾದರೆ,
ನೌಕರನ ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ ₹70,000 ಆಗಿದ್ದು, ಅವರು 7 ವರ್ಷಗಳ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರೆ,
ಹಂತ 1: ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳವನ್ನು 15/26 ರೊಂದಿಗೆ ಗುಣಿಸೋಣ
70,000 × (15/26)
70,000 × 0.576923
₹40,384.62
ಹಂತ 2: ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸೇವಾ ವರ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುಣಿಸೋಣ
₹40,384.62 × 7
₹2,82,692.34
ಅಂತಿಮ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತ: ₹2,82,692
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿಯಿಂದ ಸಿಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು ಹೀಗಿವೆ:
ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ:
ನಿವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟ ನಂತರ ನೌಕರರಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಜೀವನದ ಮುಂದಿನ ಹಂತವನ್ನು ಭದ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ನಿಷ್ಠೆಗೆ ಗೌರವ:
ಸಂಸ್ಥೆಯು ತನ್ನ ನೌಕರರ ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಸೂಚಕವಾಗಿ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ:
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತ ₹20 ಲಕ್ಷವರೆಗೆ ತೆರಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ನೌಕರರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಲಾಭ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಕುಟುಂಬದ ಸುರಕ್ಷತೆ:
ನೌಕರನ ಸಾವು ಅಥವಾ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಈ ಮೊತ್ತ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿಯ ಮಹತ್ವವೇನು?:
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಕೇವಲ ಹಣಕಾಸಿನ ಲಾಭವಲ್ಲ, ಇದು ನೌಕರರ ನಿಷ್ಠೆ, ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಗೌರವಸೂಚಿಸುವ ಒಂದು ಮಾನವೀಯ ಪರಿಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ನಿವೃತ್ತಿ ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನೌಕರರಿಗೆ ಆರಾಮದಾಯಕ ಜೀವನವನ್ನು ನೀಡಲು ಇದು ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಸ್ಥೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಇದು ನೌಕರರನ್ನು ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಎಂಬುದು ನೌಕರರ ಸೇವೆಗೆ ನೀಡುವ ಒಂದು ಗೌರವಪೂರ್ಣ ಆರ್ಥಿಕ ಬಹುಮಾನ. ಕನಿಷ್ಠ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರೆ ನೌಕರರು ಈ ಲಾಭಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರಾಗುತ್ತಾರೆ. ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಅಥವಾ ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮೊತ್ತವು ನೌಕರ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಮೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
- ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ತುಟ್ಟಿಭತ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಬಿಗ್ ಅಪ್ಡೇಟ್
- ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರಿಗೆ ತುಟ್ಟಿಭತ್ಯೆಯನ್ನು ನಗದು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನವಿ
- ನೌಕರರು ಮತ್ತು ಪಿಂಚಣಿದಾರರಿಗೆ 3% ತುಟ್ಟಿಭತ್ಯೆ (DA Hike) ಏರಿಕೆ, ದೀಪಾವಳಿಗೆ ಸಿಹಿ ಸುದ್ದಿ.!
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




