ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅನಗತ್ಯ ಶುಲ್ಕ ವಸೂಲಿಗೆ ಬ್ರೇಕ್; ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ತನಿಖೆ ಪ್ರಾರಂಭ!

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಂಡ ನಂತರ, ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಸೈಟ್‌ಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕರ ಬಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಾಣಾಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ವಸೂಲಿ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಈಗ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ರೀತಿಯ ಕ್ರಮಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಗಂಭೀರ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಕ್ಯಾಶ್-ಆನ್-ಡಿಲಿವರಿ (CoD) ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕ ವಸೂಲಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ವಿರುದ್ಧ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

ತನಿಖೆಗೆ ಕಾರಣ: ಗ್ರಾಹಕರ ದೂರುಗಳು ಮತ್ತು ‘ಡಾರ್ಕ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್’

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಸೈಟ್ ‘X’ ನಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಪೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವ ಪ್ರಹ್ಲಾದ್ ಜೋಶಿ ಅವರು ಈ ಮಹತ್ವದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುವ ಪದ್ಧತಿಯು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು “ತಪ್ಪುದಾರಿಗೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಸಚಿವರು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು CoD ಶುಲ್ಕವನ್ನು “ಡಾರ್ಕ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್” (Dark Pattern) ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಚಿವರು ತಮ್ಮ ಟ್ವೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ: “ಕ್ಯಾಶ್-ಆನ್-ಡಿಲಿವರಿ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆಗೆ ದೂರುಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಇದು ‘ಡಾರ್ಕ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್’ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ.”

“ವಿವರವಾದ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಈ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಕಟವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ವಹಿವಾಟು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು, ಗ್ರಾಹಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವವರ ವಿರುದ್ಧ ಕಠಿಣ ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಲಾಗುವುದು,” ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಡಾರ್ಕ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ಎಂದರೇನು?

“ಡಾರ್ಕ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್” ಎಂದರೆ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್, ಕ್ವಿಕ್ ಕಾಮರ್ಸ್, ಆಹಾರ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ರೈಡ್-ಹೇಲಿಂಗ್ ವೇದಿಕೆಗಳು ಬಳಸುವ ಒಂದು ಕುತಂತ್ರದ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ಅರಿವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಖರೀದಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಕಷ್ಟವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸರ್ಕಾರವು ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕಠಿಣಗೊಳಿಸಿದ್ದು, ಈ ಕೆಳಗಿನ ‘ಡಾರ್ಕ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್‌’ಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ:

• ಸುಳ್ಳು ಅವಸರ ತೋರಿಸುವುದು (False Urgency): ‘ಈಗಲೇ ಖರೀದಿಸಿ, ಕೆಲವೇ ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು ಉಳಿದಿವೆ’ ಎಂದು ಸುಳ್ಳು ಆತುರ ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು.
• ಗುಪ್ತ ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆ (Hidden Pricing): ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಮರೆಮಾಡಿ, ಬಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಕ್ರಮೇಣ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.
• ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಬಲೆ (Subscription Trap): ಚಂದಾದಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಕಷ್ಟವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು.
• ಆಫರ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ಲಿಂಗ್ ಶುಲ್ಕ: ಜಾಹೀರಾತು ಮಾಡಿದ ರಿಯಾಯಿತಿ ನೀಡಲು ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುವುದು.
• ಪೇಮೆಂಟ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ಲಿಂಗ್ ಶುಲ್ಕ: ಗ್ರಾಹಕರು ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗೆ ಪಾವತಿಸಲು ಶುಲ್ಕ ವಸೂಲಿ ಮಾಡುವುದು.

ಈ ಕ್ರಮಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಕಾಪಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ, ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (CCPA) ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಸ್ವಯಂ-ಆಡಿಟ್ ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಅಂತಹ ವಂಚಕ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತ್ತು. ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮಾಡುವ ಸೈಟ್‌ಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ

ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.