ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಭವ್ಯವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ಒಂದು. 2025ರ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ಉತ್ಸವ ಆಗಸ್ಟ್ 27, ಬುಧವಾರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 6, ಶನಿವಾರ ಅನಂತ ಚತುರ್ದಶಿ ದಿನದಂದು ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಬರೋಬ್ಬರಿ 10 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಏಕೆ ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ಕೆಳಗೆ ಕೊಡಲಾಗಿದೆ.ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ನಂಬಿಕೆ
ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಚತುರ್ಥಿ ತಿಥಿಯಂದೇ ಭಗವಾನ್ ಗಣೇಶನ ಅವತಾರ ಜರುಗಿತು. ಅವರನ್ನು ‘ವಿಘ್ನೇಶ್ವರ’ (ಅಡಚಣೆಗಳ ನಿವಾರಕ) ಮತ್ತು ‘ಮಂಗಳಮೂರ್ತಿ’ (ಶುಭದ ಆರಂಭ) ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ 10 ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ‘ವಿನಾಯಕ ಚವಿತಿ’ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಂಬಿಕೆಯಂತೆ, ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನು ಭಕ್ತರ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಅತಿಥಿಯಾಗಿ ಬಂದು, ಅಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿ, ಸಂತೋಷ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಬೀರುತ್ತಾನೆ. ಮೊದಲ ದಿನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಹತ್ತನೇ ದಿನ ವಿಸರ್ಜನೆಯವರೆಗಿನ ಈ ಆಚರಣೆಯು ಭಕ್ತನಿಗೆ ಮತ್ತು ದೇವರಿಗಿರುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಸರ್ಜನೆಯು ‘ಜನನ-ಮರಣ-ಪುನರ್ಜನನ’ ಚಕ್ರದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದ್ದು, ದೇಹ ನಶ್ವರವಾದರೂ ಆತ್ಮ ಶಾಶ್ವತವೆಂಬ ತತ್ವವನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಖಾಸಗಿ ಗೃಹಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಇತ್ತೀಚಿನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ವಿಶಾಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಳುವಳಿಯ ರೂಪ ಪಡೆದಿದೆ. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ದಿಗ್ಗಜರಾದ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಅವರು 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಪರಿಪಾಠವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಐಕ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಇದು ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿತ್ತು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪೆಂಡಾಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿ, ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಜಾತಿಯ ಜನರು ಒಂದಾಗಿ ಆಚರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯು ಖಾಸಗಿ ಪೂಜೆಯ ಮಟ್ಟದಿಂದ ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉತ್ಸವದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.
ವಿಸರ್ಜನೆಯ ತತ್ವ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿ
ಹತ್ತನೇ ದಿನ (ಅನಂತ ಚತುರ್ದಶಿ) ಗಣೇಶ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಜಲಾಶಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜಿಸುವ ಪದ್ಧತಿ ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿರದೆ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಪಾರಂಪರಿಕವಾಗಿ, ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ನೀರಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜಿಸಿದಾಗ, ಅವು ಸಹಜವಾಗಿ ಕರಗಿ ಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬೆರೆಯುತ್ತವೆ, ಇದು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಅಥವಾ ರಾಸಾಯನಿಕ ವರ್ಣಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ವಿಗ್ರಹಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ನದಿ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಅನೇಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಜೈವಿಕವಾಗಿ ವಿಘಟನೆಗೊಳ್ಳುವ (Biodegradable) ಮಣ್ಣಿನ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಂತೆ ಮತ್ತು ‘ಆರ್ದ್ರ ವಿಸರ್ಜನೆ’ (ಸಿಂಪಡಿಸುವಿಕೆ) ಮಾಡುವಂತೆ ಜನರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿವೆ. ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕರ್ತವ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಎರಡನ್ನೂ ನೆರವೇರಿಸುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ಆಚರಣೆಯ ವೈವಿಧ್ಯತೆ: 1, 3, 5, 7 ಅಥವಾ 10 ದಿನಗಳು
ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪತೆ ಇಲ್ಲ. ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬದವರು ತಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ 1.5 ದಿನ (ಸಂಕಷ್ಟಿ ಚತುರ್ಥಿ), 3, 5, ಅಥವಾ 7 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಇರಿಸಿ ಪೂಜಿಸುವ ಪದ್ಧತಿಯಿದೆ. 10 ದಿನಗಳ ಪೂರ್ಣ ಆಚರಣೆಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದು, ಕರ್ನಾಟಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಉದ್ಯೋಗ, ಇತರ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳು ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ 10 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಇಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿರಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಭಕ್ತಿಯುತವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವುದೇ ಮುಖ್ಯವೇ ಹೊರತು, ದಿನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಅಷ್ಟು ಮಹತ್ವದ್ದಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸಮ್ಮಿಳನವೇ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ಹಬ್ಬ. 10 ದಿನಗಳ ಈ ಉತ್ಸವ ಕೇವಲ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯತೆ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಮತ್ತು ಸದ್ಭಾವನೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ, ಹಾಗೂ ‘ಏಕದೇವೋ ಭಗವಾನ್ ಗಣೇಶ:’ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹರಡುವ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಸಂಗ.2025ರ ಈ ಹಬ್ಬವು ಎಲ್ಲರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಂತೋಷ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಡಲಿ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.