“ಮೋಕ್ಷ ನಗರಿ ಕಾಶಿಯಿಂದ(Kashi) ಗಂಗಾಜಲ ತರಬಾರದು ಏಕೆ? ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರಣೆ”
ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ನದಿಗೆ ಇರುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಅಪಾರ. “ಗಂಗಾ ಜಲ(Ganga jala)” ಎನ್ನುವುದು ಕೇವಲ ನದೀನೀರಲ್ಲ, ಅದು ಭಕ್ತಿಯ, ಶುದ್ಧತೆಯ, ಮತ್ತು ಆತ್ಮೋನ್ನತಿಗೆ ದಾರಿಯಾದ ಪವಿತ್ರ ತತ್ವ. ಈ ಜಲವನ್ನು ಹಲವಾರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಪೂಜೆ, ತರ್ಪಣ, ಶುದ್ಧೀಕರಣ, ಹಾಗೂ ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ. ಗಂಗಾ ನದಿಯ ನೀರು ಹರಿದ್ವಾರ, ಗಂಗೋತ್ರಿ, ಋಷಿಕೇಶ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ತರುವುದನ್ನು ಪವಿತ್ರವಾದ ಕಾರ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕಾಶಿ (ವಾರಣಾಸಿ) ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ನಗರದಿಂದ ಗಂಗಾಜಲವನ್ನು ಮನೆಗೆ ತರಬಾರದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಹಲವಾರು ಭಕ್ತರ ಮಧ್ಯೆ ಜೋರಾಗಿ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾರಣಗಳ(Spiritual and scientific reasons) ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ ಬನ್ನಿ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಹೌದು, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಜಲವು ಶುದ್ಧತೆ, ಪಾಪಕ್ಷಯ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಶಾಂತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ಪೂಜೆಗಳಲ್ಲಿ, ತರ್ಪಣ, ಶ್ರಾದ್ಧ, ಶುದ್ಧೀಕರಣ, ಅಭಿಷೇಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕಾಶಿಯಿಂದ ಗಂಗಾಜಲವನ್ನು(Ganaga jala) ಮನೆಗೆ ತರಬಾರದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಗೆ ದೀರ್ಘವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ಹಾಗೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದೆ.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಮೋಕ್ಷದ ನಗರಿ ಕಾಶಿ
ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ “ಕಾಶ್ಯಂ ಮರಣಂ ಮುಕ್ತಿ” ಎಂಬ ಮಹತ್ವದ ವಾಕ್ಯವಿದೆ. ಇದರ್ಥ, ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಮರಣವೇ ನೇರವಾಗಿ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯ ಆಧಾರವಾಗಿ ಕಾಶಿಯನ್ನು “ಮೋಕ್ಷ ನಗರಿ” ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಣಿಕರ್ಣಿಕಾ ಹಾಗೂ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ ಘಾಟ್ಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ನೂರಾರು ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗುವ ಪವಿತ್ರ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಬಳಿಕ ಅಸ್ತಿಕಗಳು ಹಾಗೂ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಗಂಗಾನದಿಯಲ್ಲಿ ಲೀನಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದಾಗಿ ಗಂಗಾಜಲವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಪವಿತ್ರವಾದರೂ, ಮೃತರ ಅವಶೇಷಗಳ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತರಬಾರದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಹಬ್ಬಿದೆ. ಇದು “ಅಶುದ್ಧತೆ” ಎಂಬ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಮೃತರ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ನೀಡುವ ಭಾವನೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಕಾಶಿಯಿಂದ ಮನೆಗೆ ಏನನ್ನೂ ತರಬಾರದು ಬೂದಿ, ಜಲ, ಅಥವಾ ನೆನಪುಗಳನ್ನೂ ಅಲ್ಲಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬರುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು, ಆತ್ಮಗಳ ಶಾಂತಿಯ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಡುವ ಚಟುವಟಿಕೆ.
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನೋಟ(Scientific view): ಗಂಗಾಜಲದ ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಂಬಂಧ
ವಿಜ್ಞಾನಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದರೆ, ಮಣಿಕರ್ಣಿಕಾ ಘಾಟ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ನೂರಾರು ಶವಗಳನ್ನು ದಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಚಿತಾಭಸ್ಮ, ಅಸ್ಥಿಗಳು ಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅವಶೇಷಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲೇ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಈ ಗಂಗಾಜಲವು ಇನ್ನಷ್ಟು ದೂರ ಹರಿದು ಇನ್ನಿತರ ಪ್ರದೇಶಗಳವರೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಈ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಮನೆಗೆ ತಂದರೆ, ಆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಶರೀರದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅವಶೇಷಗಳು ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿ ಇರಬಹುದೆಂಬ ಅಪಾಯವಿದೆ.
ಹರಿದ್ವಾರ ಅಥವಾ ಗಂಗೋತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ನದಿ ಶುದ್ಧವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿನ ಜಲದಲ್ಲಿ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ(Immunity) ಇದೆ ಎಂಬ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಕೂಡ ನಡೆದಿವೆ. ಆದರೆ, ವಾರಣಾಸಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಇಡೀ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಆ ಭಾಗದ ಜಲವನ್ನು ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ದೂರವಿಡಬೇಕೆಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಬಲವಾಗಿದೆ.
ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಶಿವನ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷ ಮಾರ್ಗ
ಕಾಶಿ ಎಂಬದು ಲಿಂಗಪುರ. ಇಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವನಾಥರು, ಅಂದರೆ ಶಂಕರನು, ಕಾಶಿಯನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದು ನಂಬಿಕೆ. ಅವರ ಆಶೀರ್ವಾದದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿರುವ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಮೋಕ್ಷ ದೊರಕುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸತ್ತವರ ಚಿತಾಭಸ್ಮ, ಅಸ್ಥಿ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿ ಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಬೆರೆದು, ಆ ನದಿಗೆ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ ಶಕ್ತಿಯ ಸ್ವರೂಪ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಈಗ ಏಕೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ, ಕಾಶಿಯಿಂದ ಗಂಗಾಜಲವನ್ನು ಮನೆಯೊಳಗೆ ತರುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ಆ ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಗಳ ಶಾಂತಿಯ ಹರಿವಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ. ಕೆಲವರು ಇದನ್ನು “ಆ ದಿವ್ಯ ಪ್ರಭಾವ ಕೇವಲ ತೀವ್ರ ತಪಸ್ಸುಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿರುವುದು” ಎಂಬಂತೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಕಾಶಿಯಿಂದ ಗಂಗಾಜಲವನ್ನು ಮನೆಗೆ ತರಬಾರದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯ ಹಿಂದೆ ಮನುಷ್ಯರ ಜೀವದ ಅಂತಿಮ ಅಧ್ಯಾಯ “ಮೋಕ್ಷ” ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ತತ್ತ್ವ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಸಂಪ್ರದಾಯವಲ್ಲ, ಅದು ನಮ್ಮ ಜೀವಮಾನದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಗೆ ದಾರಿ ನೀಡುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿವೇಕವಾಗಿದೆ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಕೂಡ ಅದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಶುದ್ಧತೆಗಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ, ನಾವು ಹರಿದ್ವಾರದಿಂದ ಗಂಗಾಜಲ ತರುವುದನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಕಾಶಿಯಿಂದ ಗಂಗಾಜಲ ತರುವ ಕುರಿತು ಆತ್ಮವಿಚಾರ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




