ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೊಸ ₹20 ನೋಟು: RBI ಯಿಂದ ಮಹತ್ವದ ಘೋಷಣೆ
ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ತನ್ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಘೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ (ಹೊಸ) ಸರಣಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ₹20 ಮುಖಬೆಲೆಯ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಈ ನೋಟುಗಳ ವಿಶೇಷತೆಯೆಂದರೆ ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ RBI ಯ ಹೊಸ ಗವರ್ನರ್ ಶ್ರೀ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಸಹಿ ಇರಲಿದೆ. ಈ ಕ್ರಮವು ಗವರ್ನರ್ ಬದಲಾವಣೆಯ ನಂತರ ನೋಟುಗಳ ಮೇಲಿನ ಸಹಿಯನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವ RBI ಯ ರೂಢಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ₹20 ನೋಟಿನ ವಿಶೇಷತೆಗಳು, ಭದ್ರತಾ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಇದರ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಹೊಸ ₹20 ನೋಟಿನ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು:
ಹೊಸ ₹20 ನೋಟುಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀ (ಹೊಸ) ಸರಣಿಯ ₹20 ನೋಟುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನೇ ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದರ ಗಾತ್ರ 63 ಎಂಎಂ x 129 ಎಂಎಂ ಆಗಿದ್ದು, ಹಸಿರು-ಹಳದಿ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನೋಟಿನ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಭಾವಚಿತ್ರ, ಅಶೋಕ ಸ್ತಂಭದ ಚಿಹ್ನೆ, ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಲಾಂಛನ ಮತ್ತು ಬಹು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ₹20 ಮುಖಬೆಲೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಭಾಷಾ ಫಲಕ ಇವೆ. ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾದ ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳ ಚಿತ್ರವಿದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈಭವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ನೋಟುಗಳು ಹಲವು ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಇವು ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರ ಓದುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಭದ್ರತಾ ಅಂಶಗಳು:
– ಪಾರದರ್ಶಕ ರಿಜಿಸ್ಟರ್: “20” ಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗಿನ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯ “२०” ಚಿಹ್ನೆ.
– ಸೂಕ್ಷ್ಮ-ಅಕ್ಷರಗಳು: ‘RBI’, ‘India’, ‘Bharat’ ಮತ್ತು ‘20’ ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸೂಕ್ಷ್ಮ-ಅಕ್ಷರಗಳು, ಇವು ಹೂವಿನ ಆಕಾರದ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
– ಬಣ್ಣ-ಬದಲಾಯಿಸುವ ಭದ್ರತಾ ದಾರ: ಕೋನ ಬದಲಿಸಿದಾಗ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಈ ದಾರವು ನಕಲಿ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
– ವಾಟರ್ಮಾರ್ಕ್: ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಭಾವಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ‘20’ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಾಟರ್ಮಾರ್ಕ್.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಹೊಸ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಯಥಾವತ್ತಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ, ಆದರೆ ಗವರ್ನರ್ರ ಸಹಿಯೊಂದಿಗೆ ನವೀಕರಣವಾಗಿದೆ.
ಗವರ್ನರ್ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ: ಹೊಸ ಸಹಿಯ ಮಹತ್ವ:
ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರಲ್ಲಿ RBI ಗವರ್ನರ್ ಆಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಗವರ್ನರ್ ಬದಲಾವಣೆಯ ನಂತರ, RBI ಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಗವರ್ನರ್ರ ಸಹಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಒಂದು ರೂಢಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಹೊಸ ₹20 ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಸಹಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕೇವಲ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿದ್ದು, ನೋಟಿನ ಮೌಲ್ಯ ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ಮಾನ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ.
ಚಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆ:
RBI ಯು ದೇಶಾದ್ಯಂತ 2,691 ಕರೆನ್ಸಿ ಚೆಸ್ಟ್ಗಳ ಮೂಲಕ (ಫೆಬ್ರವರಿ 28, 2025 ರಂತೆ) ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲಿದೆ. ಈ ಚೆಸ್ಟ್ಗಳನ್ನು ಆಯ್ದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ನೋಟುಗಳು ಮತ್ತು ನಾಣ್ಯಗಳ ಸುಗಮ ಚಲಾವಣೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ನೋಟು-ವಿಂಗಡಣೆ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಸ ಸಹಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕಾನ್ಫಿಗರ್ ಮಾಡಲು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಗಳಿಂದ ಹಿಂಪಡೆಯುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಎಟಿಎಂಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳ ಮಾನ್ಯತೆ:
RBI ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದೆಯಂತೆ, ಈಗಾಗಲೇ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ₹20 ನೋಟುಗಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಮೇಲಿನ ಹಿಂದಿನ ಗವರ್ನರ್ಗಳ ಸಹಿಗಳಿರುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವಿಲ್ಲದೆ ಇವುಗಳನ್ನು ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ಕ್ರಮವು ಜನರಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಮತ್ತು ನಗದು ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸುಗಮತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನೋಟು ಮುದ್ರಣದ ಹಿಂದಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ:
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೋಟುಗಳ ಮುದ್ರಣವು ಎರಡು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ: ಸರ್ಕಾರದ ಒಡೆತನದ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಅಂಡ್ ಮಿಂಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (SPMCIL) ಮತ್ತು RBI ಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಡೆತನದ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟ್ ಮುದ್ರಣ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (BRBNMPL). SPMCIL ನ ಎರಡು ಮುದ್ರಣಾಲಯಗಳು ನಾಸಿಕ್ (ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತ) ಮತ್ತು ದೇವಾಸ್ (ಮಧ್ಯ ಭಾರತ) ದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, BRBNMPL ನ ಎರಡು ಮುದ್ರಣಾಲಯಗಳು ಮೈಸೂರು (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ) ಮತ್ತು ಸಾಲ್ಬೋನಿ (ಪೂರ್ವ ಭಾರತ) ದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉನ್ನತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮ:
ಈ ಹೊಸ ₹20 ನೋಟಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡದೆ ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯಲಿದೆ. CDM (ಕ್ಯಾಶ್ ಡಿಪಾಸಿಟ್ ಮೆಷಿನ್) ಮತ್ತು ATM ಗಳಂತಹ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಈ ನೋಟುಗಳು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜನರಿಗೆ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ದೈನಂದಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳಂತಹ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಈ ನೋಟುಗಳು ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತೋರಿಸುವ ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, RBI ಯಿಂದ ₹20 ಮುಖಬೆಲೆಯ ಹೊಸ ನೋಟಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಒಂದು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಗವರ್ನರ್ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಸಹಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ನೋಟುಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ನೋಟುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ, ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳು ಹಿಂದಿನ ಸರಣಿಯಂತೆಯೇ ಇರುವುದರಿಂದ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವಿಲ್ಲದೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ಕ್ರಮವು ಭಾರತದ ಕರೆನ್ಸಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಜೊತೆಗೆ, ದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಆದರೆ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.