ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೊಸ ₹20 ನೋಟು: RBI ಯಿಂದ ಮಹತ್ವದ ಘೋಷಣೆ
ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ತನ್ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಘೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ (ಹೊಸ) ಸರಣಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ₹20 ಮುಖಬೆಲೆಯ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಈ ನೋಟುಗಳ ವಿಶೇಷತೆಯೆಂದರೆ ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ RBI ಯ ಹೊಸ ಗವರ್ನರ್ ಶ್ರೀ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಸಹಿ ಇರಲಿದೆ. ಈ ಕ್ರಮವು ಗವರ್ನರ್ ಬದಲಾವಣೆಯ ನಂತರ ನೋಟುಗಳ ಮೇಲಿನ ಸಹಿಯನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವ RBI ಯ ರೂಢಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ₹20 ನೋಟಿನ ವಿಶೇಷತೆಗಳು, ಭದ್ರತಾ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಇದರ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಹೊಸ ₹20 ನೋಟಿನ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು:
ಹೊಸ ₹20 ನೋಟುಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀ (ಹೊಸ) ಸರಣಿಯ ₹20 ನೋಟುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನೇ ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದರ ಗಾತ್ರ 63 ಎಂಎಂ x 129 ಎಂಎಂ ಆಗಿದ್ದು, ಹಸಿರು-ಹಳದಿ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನೋಟಿನ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಭಾವಚಿತ್ರ, ಅಶೋಕ ಸ್ತಂಭದ ಚಿಹ್ನೆ, ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಲಾಂಛನ ಮತ್ತು ಬಹು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ₹20 ಮುಖಬೆಲೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಭಾಷಾ ಫಲಕ ಇವೆ. ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾದ ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳ ಚಿತ್ರವಿದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈಭವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ನೋಟುಗಳು ಹಲವು ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಇವು ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರ ಓದುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಭದ್ರತಾ ಅಂಶಗಳು:
– ಪಾರದರ್ಶಕ ರಿಜಿಸ್ಟರ್: “20” ಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗಿನ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯ “२०” ಚಿಹ್ನೆ.
– ಸೂಕ್ಷ್ಮ-ಅಕ್ಷರಗಳು: ‘RBI’, ‘India’, ‘Bharat’ ಮತ್ತು ‘20’ ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸೂಕ್ಷ್ಮ-ಅಕ್ಷರಗಳು, ಇವು ಹೂವಿನ ಆಕಾರದ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
– ಬಣ್ಣ-ಬದಲಾಯಿಸುವ ಭದ್ರತಾ ದಾರ: ಕೋನ ಬದಲಿಸಿದಾಗ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಈ ದಾರವು ನಕಲಿ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
– ವಾಟರ್ಮಾರ್ಕ್: ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಭಾವಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ‘20’ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಾಟರ್ಮಾರ್ಕ್.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಹೊಸ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಯಥಾವತ್ತಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ, ಆದರೆ ಗವರ್ನರ್ರ ಸಹಿಯೊಂದಿಗೆ ನವೀಕರಣವಾಗಿದೆ.
ಗವರ್ನರ್ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ: ಹೊಸ ಸಹಿಯ ಮಹತ್ವ:
ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರಲ್ಲಿ RBI ಗವರ್ನರ್ ಆಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಗವರ್ನರ್ ಬದಲಾವಣೆಯ ನಂತರ, RBI ಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಗವರ್ನರ್ರ ಸಹಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಒಂದು ರೂಢಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಹೊಸ ₹20 ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಸಹಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕೇವಲ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿದ್ದು, ನೋಟಿನ ಮೌಲ್ಯ ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ಮಾನ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ.
ಚಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆ:
RBI ಯು ದೇಶಾದ್ಯಂತ 2,691 ಕರೆನ್ಸಿ ಚೆಸ್ಟ್ಗಳ ಮೂಲಕ (ಫೆಬ್ರವರಿ 28, 2025 ರಂತೆ) ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲಿದೆ. ಈ ಚೆಸ್ಟ್ಗಳನ್ನು ಆಯ್ದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ನೋಟುಗಳು ಮತ್ತು ನಾಣ್ಯಗಳ ಸುಗಮ ಚಲಾವಣೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ನೋಟು-ವಿಂಗಡಣೆ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಸ ಸಹಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕಾನ್ಫಿಗರ್ ಮಾಡಲು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಗಳಿಂದ ಹಿಂಪಡೆಯುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಎಟಿಎಂಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳ ಮಾನ್ಯತೆ:
RBI ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದೆಯಂತೆ, ಈಗಾಗಲೇ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ₹20 ನೋಟುಗಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಮೇಲಿನ ಹಿಂದಿನ ಗವರ್ನರ್ಗಳ ಸಹಿಗಳಿರುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವಿಲ್ಲದೆ ಇವುಗಳನ್ನು ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ಕ್ರಮವು ಜನರಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಮತ್ತು ನಗದು ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸುಗಮತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನೋಟು ಮುದ್ರಣದ ಹಿಂದಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ:
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೋಟುಗಳ ಮುದ್ರಣವು ಎರಡು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ: ಸರ್ಕಾರದ ಒಡೆತನದ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಅಂಡ್ ಮಿಂಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (SPMCIL) ಮತ್ತು RBI ಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಡೆತನದ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟ್ ಮುದ್ರಣ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (BRBNMPL). SPMCIL ನ ಎರಡು ಮುದ್ರಣಾಲಯಗಳು ನಾಸಿಕ್ (ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತ) ಮತ್ತು ದೇವಾಸ್ (ಮಧ್ಯ ಭಾರತ) ದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, BRBNMPL ನ ಎರಡು ಮುದ್ರಣಾಲಯಗಳು ಮೈಸೂರು (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ) ಮತ್ತು ಸಾಲ್ಬೋನಿ (ಪೂರ್ವ ಭಾರತ) ದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉನ್ನತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮ:
ಈ ಹೊಸ ₹20 ನೋಟಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡದೆ ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯಲಿದೆ. CDM (ಕ್ಯಾಶ್ ಡಿಪಾಸಿಟ್ ಮೆಷಿನ್) ಮತ್ತು ATM ಗಳಂತಹ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಈ ನೋಟುಗಳು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜನರಿಗೆ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ದೈನಂದಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳಂತಹ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಈ ನೋಟುಗಳು ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತೋರಿಸುವ ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, RBI ಯಿಂದ ₹20 ಮುಖಬೆಲೆಯ ಹೊಸ ನೋಟಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಒಂದು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಗವರ್ನರ್ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಸಹಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ನೋಟುಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ನೋಟುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ, ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳು ಹಿಂದಿನ ಸರಣಿಯಂತೆಯೇ ಇರುವುದರಿಂದ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವಿಲ್ಲದೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ಕ್ರಮವು ಭಾರತದ ಕರೆನ್ಸಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಜೊತೆಗೆ, ದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಆದರೆ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




