ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ತನ್ನ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರವಾದ ಆಫ್ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು (e₹) 2025ರ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಫಿನ್ಟೆಕ್ ಫೆಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಇಲ್ಲದೆಯೂ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಸಬಹುದು. ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಆಧುನಿಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು, ಉಪಯೋಗಗಳು, ಪ್ರಯೋಜನಗಳು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿಯೋಣ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ.
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿ (e₹) ಎಂದರೇನು?
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿ ಎಂದರೆ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ (CBDC). ಇದನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪ ಎಂದೂ ಕರೆಯಬಹುದು. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ನಗದು ರೂಪಾಯಿಯಂತೆಯೇ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವುದು. ಈ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಆಫ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು, ಅಂದರೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದೆಯೂ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಈ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, QR ಕೋಡ್ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಟ್ಯಾಪ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ತಕ್ಷಣವೇ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬಹುದು.
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಬಳಸಲು, ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ನಲ್ಲಿ Google Play Store ಅಥವಾ Apple App Store ನಿಂದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ಗಳನ್ನು ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಬಹುದು. ನೋಂದಾಯಿತ ಖಾತೆಯ ಮೂಲಕ, ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು. ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಆಫ್ಲೈನ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರದೆ, ಆನ್ಲೈನ್ ಪಾವತಿಗಳಿಗೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದ ಇದು ಒಂದು ಬಹುಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ.
ಆಫ್ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ಆಫ್ಲೈನ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು NFC (ನಿಯರ್ ಫೀಲ್ಡ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್) ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದೆಯೇ ತ್ವರಿತ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು QR ಕೋಡ್ ಸ್ಕ್ಯಾನಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಪ್-ಆಂಡ್-ಪೇ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಾಪಾರಿಯ QR ಕೋಡ್ನನ್ನು ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ NFC-ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಧನದ ಮೂಲಕ ಒಂದೇ ಕ್ಲಿಕ್ನಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬಹುದು.
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು, ಇದು ಭೌತಿಕ ನಗದಿನಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದ ವಹಿವಾಟುಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸರಳವಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ.
ಯಾರಿಗೆ ಇದರಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ?
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ಆಫ್ಲೈನ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು, ದೂರದ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಅಥವಾ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಇದು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸಣ್ಣ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು, ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೂ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯು ಆರ್ಥಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದವರಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಭಾಗವಾಗಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಯಾವ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ?
ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್ ಆಗಿ ಒದಗಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಈ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (SBI), ICICI ಬ್ಯಾಂಕ್, HDFC ಬ್ಯಾಂಕ್, ಆಕ್ಸಿಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಯೂನಿಯನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಬರೋಡಾ, ಕೋಟಕ್ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಇಂಡಸ್ಇಂಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಪಂಜಾಬ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಫೆಡರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, IDFC ಫಸ್ಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸೇರಿವೆ. ಈ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡಲಿವೆ.
ಈ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದ ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ವ್ಯಾಲೆಟ್ಗಳು ಆಫ್ಲೈನ್ ಮತ್ತು ಆನ್ಲೈನ್ ಎರಡೂ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
- ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ: ಆಫ್ಲೈನ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
- ತ್ವರಿತ ಪಾವತಿಗಳು: QR ಕೋಡ್ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಅಥವಾ NFC ಟ್ಯಾಪ್ ಮೂಲಕ ಒಂದೇ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.
- ಸುರಕ್ಷತೆ: ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ವಹಿವಾಟುಗಳು RBI ಯ ಭದ್ರತಾ ಮಾನದಂಡಗಳಿಂದ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ.
- ಆರ್ಥಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆ: ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಜನರಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ.
- ಸರಳ ಬಳಕೆ: ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ.
ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ಪಾತ್ರ
ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯ ಆಗಮನವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಆಫ್ಲೈನ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕದ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಬಳಲುವ ಜನರಿಗೆ ಒಂದು ವರದಾನವಾಗಿದೆ. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ, ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸರಳಗೊಳಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿಯು ಭಾರತದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಆವಿಷ್ಕಾರವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಆಫ್ಲೈನ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಆಶೀರ್ವಾದವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆಯ ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




