ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪೋಷಕರಿಗೂ ಎದುರಾಗುವ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇದನ್ನು ಬೈಯುವುದು, ಹೊಡೆಯುವುದು ಅಥವಾ ಗದರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಾಡುವುದು ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗವಲ್ಲ. ಇಂತಹ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಬದಲಾಗಿ, ಪ್ರೀತಿ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ಮತ್ತು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಿಸ್ತನ್ನು ಕಲಿಸಬಹುದು. ಪೋಷಕ ತಜ್ಞೆ ಶ್ವೇತಾ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಮಕ್ಕಳು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧಗೊಳಿಸಲು 5 ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಧನಾತ್ಮಕ ಬಲವರ್ಧನೆ (Positive Reinforcement)
ಮಕ್ಕಳು ಯಾವುದೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಗು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಮನೆಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಿದರೆ, ಇತರರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೆ ಅಥವಾ ಸತ್ಯವನ್ನು ಹೇಳಿದರೆ, ಅವರನ್ನು ಹೊಗಳಬೇಕು. “ನೀನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದೀಯ!”, “ನಿನ್ನ ನಡವಳಿಕೆ ನನಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ತರುವಂತದ್ದು”—ಇಂತಹ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಗಾಢ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಪೋಷಕ ತಜ್ಞೆ ಶ್ವೇತಾ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಶಂಸೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮಕ್ಕಳು ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಅದನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಬೇಡಿ, ಬದಲಾಗಿ ತಕ್ಷಣ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿ.
ಸ್ವಂತ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿ
ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದು ಅವರಲ್ಲಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಗು ಸ್ವೆಟರ್ ಧರಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರೆ, “ಹೊರಗೆ ಚಳಿ ಇದೆ, ನೀನೇ ನಿರ್ಧರಿಸು—ಸ್ವೆಟರ್ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೇ?” ಎಂದು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ಮಗು ತನ್ನ ತಪ್ಪನ್ನು ತಾನೇ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರ್ಣಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಪುನರ್ನಿರ್ದೇಶನ ತಂತ್ರ (Redirection Technique)
ಮಕ್ಕಳು ಕೋಪ, ಅಸಹನೆ ಅಥವಾ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತ ನಡವಳಿಕೆ ತೋರಿದಾಗ, ಅವರ ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಗು ಕಿಡಿಗೇಡಿತನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಗದರಿಸುವ ಬದಲು ಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸುವುದು, ಬ್ಲಾಕ್ ಗಳಿಂದ ಆಟವಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಹಾಡು ಹೇಳುವಂತಹ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಹಚ್ಚಬಹುದು. ಈ ತಂತ್ರವು ಮಕ್ಕಳ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಶ್ವೇತಾ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ವಿಧಾನದಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಯಾವುದು ಸರಿ ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ವತಃ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಟೈಮ್ ಔಟ್ ಅಲ್ಲ, ಟೈಮ್ ಇನ್ (Time-In)
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಶಿಸ್ತಿಗಾಗಿ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಕೂರಿಸುವ “ಟೈಮ್ ಔಟ್” ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಇದಕ್ಕಿಂತ “ಟೈಮ್ ಇನ್” ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ. ಇದರಲ್ಲಿ, ಮಗು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದಾಗ ಅವನನ್ನು ದೂರದೂರಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸುವ ಬದಲು, ಅವನ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಮಗುವನ್ನು ಹತ್ತಿರ ಕೂರಿಸಿ, “ನಿನಗೆ ಏನಾಯಿತು? ನೀನು ಏಕೆ ಕೋಪಗೊಂಡಿದ್ದೀಯ?” ಎಂದು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಬೇಕು. ಇದು ಮಗುವಿಗೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಕರೊಂದಿಗಿನ ಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿ
ಮಕ್ಕಳು ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳಿಲ್ಲದೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪೋಷಕರು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಪಾಲಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಗುವಿಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಟಿವಿ ನೋಡಲು ಅನುಮತಿ ಇದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ದಿನಗಳಲ್ಲೂ ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮುರಿದರೆ, ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ತಜ್ಞೆ ಶ್ವೇತಾ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆ ಇದ್ದಾಗ ಮಕ್ಕಳು ಅವುಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಶಿಸ್ತನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದು ಕಠಿಣವೆಂದು ತೋರಬಹುದು, ಆದರೆ ಪ್ರೀತಿ, ಸಹನೆ ಮತ್ತು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ತಂತ್ರಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಪೋಷಕ-ಮಗು ಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ನೆನಪಿಡಿ, ಶಿಸ್ತು ಎಂದರೆ ದಂಡನೆ ಅಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.