ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸ (Fasting/Upavasa) ಕೇವಲ ಆಹಾರ ನಿಯಮವಲ್ಲ, ಅದು ದೇಹ-ಮನಸ್ಸಿನ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಭಗವಂತನ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಸಂಯಮದ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವ ಅನೇಕರು ಹಣ್ಣುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಚಹಾ ಅಥವಾ ಕಾಫಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವರು “ಇದರಿಂದ ಉಪವಾಸ ಮುರಿಯುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾದರೆ ನಿಜವಾಗಿ ಉಪವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಹಾ ಅಥವಾ ಕಾಫಿ ಕುಡಿಯುವುದು ಸರಿಯೇ? ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಾರ
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ ಎಂದರೆ ಶುದ್ಧ, ಹಗುರ, ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಾಂತವಾಗಿಡುವ ಆಹಾರ. ಆದರೆ ಚಹಾ ಮತ್ತು ಕಾಫಿಗಳನ್ನು ರಾಜಸಿಕ ಮತ್ತು ತಾಮಸಿಕ ಪಾನೀಯಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಜಸಿಕ ಆಹಾರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಚಂಚಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ತಾಮಸಿಕ ಆಹಾರ ಆಲಸ್ಯ, ನಿರಾಸಕ್ತಿ ತರಿಸುತ್ತದೆ.
ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಉಪವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಹಾ-ಕಾಫಿ ಸೇವನೆಯು ಧಾರ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಮನುಸ್ಮೃತಿ, ಗರುಡಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಸಿಂಧು ಮುಂತಾದ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸವು ಕೇವಲ ದೇಹಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಮನಸ್ಸಿಗೂ ಶುದ್ಧತೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ
ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರಣಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೂ ಚಹಾ ಮತ್ತು ಕಾಫಿ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ.
ಕ್ಯಾಫೀನ್(Caffeine) ಅಂಶ ದೇಹಕ್ಕೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಿದರೂ ಅದು ಆಸಕ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಖಾಲಿ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಚಹಾ/ಕಾಫಿ ಕುಡಿಯುವುದರಿಂದ ಆಮ್ಲಜನಕದ (Acidity), ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು, ಉರಿಗೇಡು ಉಂಟಾಗಬಹುದು.
ಉಪವಾಸದ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ದೇಹವನ್ನು ವಿಶ್ರಾಂತಗೊಳಿಸುವುದು. ಆದರೆ ಕ್ಯಾಫೀನ್ ದೇಹವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿತ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ, ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ ಉಪವಾಸದಲ್ಲಿ ಚಹಾ ಅಥವಾ ಕಾಫಿ ಬದಲು ಎಳನೀರು, ಹಾಲು ಅಥವಾ ಹಣ್ಣು ರಸಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ತಮ.
ಉಪವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಆಹಾರ
ಹಣ್ಣುಗಳು – ಬಾಳೆಹಣ್ಣು, ಸೇಬು, ದಾಳಿಂಬೆ, ಪಪ್ಪಾಯಿ, ದ್ರಾಕ್ಷಿ.
ಒಣಹಣ್ಣುಗಳು(Dry fruits) – ಬಾದಾಮಿ, ಗೋಡಂಬಿ, ಅಖ್ರೋಟ್, ಒಣದ್ರಾಕ್ಷಿ, ಮಖಾನ.
ಹಾಲು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು – ಹಾಲು, ಮೊಸರು, ಮಜ್ಜಿಗೆ, ಲಸ್ಸಿ, ಪನೀರ್.
ಮೂಲಕಂದಗಳು – ಸಿಹಿ ಗೆಣಸು, ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಪೂರಿ.
ಸಿಹಿ-ಶಕ್ತಿ ಮೂಲಗಳು – ಜೇನುತುಪ್ಪ, ಬೆಲ್ಲ.
ಉಪ್ಪು ಬಳಕೆ – ಸಾಮಾನ್ಯ ಉಪ್ಪಿನ ಬದಲು ಕಲ್ಲು ಉಪ್ಪು (Sendha Namak) ಬಳಸಬೇಕು.
ಪಾನೀಯಗಳು – ಎಳನೀರು, ಹಾಲು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹಣ್ಣು ರಸ.
ಇವು ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ ಪೋಷಕಾಂಶ ನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಉಪವಾಸದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತವೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆ, ಉಪವಾಸವು ಕೇವಲ ಹೊಟ್ಟೆ ಖಾಲಿ ಇಡುವ ನಿಯಮವಲ್ಲ; ಅದು ಆಹಾರ ನಿಯಮದ ಜೊತೆಗೆ ಮನಸ್ಸಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ದೈವಭಕ್ತಿಯ ಅಭ್ಯಾಸ. ಚಹಾ-ಕಾಫಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಉಪವಾಸದ ನಿಜವಾದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧ. ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಲಿ ಅಥವಾ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಲಿ – ಉಪವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಹಾ, ಕಾಫಿ ತಪ್ಪಿಸಿ, ಹಣ್ಣು, ಹಾಲು, ಎಳನೀರುಗಳಂತಹ ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವುದು ಉತ್ತಮ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




