ಭಾರತದ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ “ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸ್ವಾಧೀನ” (Adverse Possession) ಎಂಬ ನಿಯಮವಿದೆ, ಇದರ ಪ್ರಕಾರ ಯಾರಾದರೂ ನಿಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬಳಸಿದರೆ, ಅವರು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಅದರ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಇದು ಮನೆ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಬಹುದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ಅಥವಾ ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುವವರು ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
12 ವರ್ಷದ ನಿಯಮ ಎಂದರೇನು?
1963ರ “ಲಿಮಿಟೇಶನ್ ಆಕ್ಟ್” (Limitation Act) ಪ್ರಕಾರ, ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರವಾಗಿ, ಮಾಲೀಕರ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಬಳಸಿದವರು, ಆ ಆಸ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಇದು “ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸ್ವಾಧೀನ” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
ಈ ನಿಯಮ ಯಾವಾಗ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ?
- ಬಾಡಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದವಿಲ್ಲದೆ ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ.
- ನಿಮ್ಮ ಜಮೀನು ಅಥವಾ ಮನೆಯನ್ನು ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಇತರರು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ್ದರೆ.
- ಮಾಲೀಕರು ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ತೋರಿದರೆ.
ಗಮನಿಸಿ: ಸರ್ಕಾರಿ ಜಮೀನುಗಳಿಗೆ ಈ ನಿಯಮ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ತಿಗಳಿಗೆ 30 ವರ್ಷಗಳ ನಿರಂತರ ಬಳಕೆ ಅಗತ್ಯ.
ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ಮಾಲೀಕರಾಗಬಹುದೇ?
ಹೌದು! ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ಸಹ ಈ ನಿಯಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ:
- ನೀವು 11 ತಿಂಗಳ ಬಾಡಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಮನೆಯನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ನೀಡಿದ್ದರೆ.
- ಬಾಡಿಗೆದಾರರು 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮನೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೆ.
- ಮಾಲೀಕರು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ.
ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೂಲಕ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
ಮಾಲೀಕರು ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ?
ನಿಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸ್ವಾಧೀನದ ತೊಂದರೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಕ್ರಮಗಳು:
- ಬಾಡಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಿ (Register Rent Agreement):
- ಪ್ರತಿ ಬಾಡಿಗೆದಾರರೊಂದಿಗೆ ರೆಜಿಸ್ಟರ್ಡ್ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ “ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಲ್ಲ” ಎಂಬ ನಿಬಂಧನೆ ಸೇರಿಸಿ.
- ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ:
- ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ಅಥವಾ ಇತರರು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ತಕ್ಷಣ ಕಾನೂನು ನೋಟಿಸ್ ಕಳುಹಿಸಿ.
- ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಡಿ:
- ಖಾಲಿ ಜಾಗಗಳಿಗೆ ಬೇಲಿ ಹಾಕಿ, “ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ತಿ – ಅನಧಿಕೃತ ಪ್ರವೇಶ ನಿಷೇಧ” ಎಂಬ ಬೋರ್ಡ್ ಹಾಕಿ.
- ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ:
- ಯಾರಾದರೂ ನಿಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿದರೆ, ತಕ್ಷಣ ಪೊಲೀಸ್ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಿರಿ.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿಲುವು
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹಲವಾರು ತೀರ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ “ಪ್ರತಿಕೂಲ ಸ್ವಾಧೀನ” ನಿಯಮವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಕಾನೂನು ಇನ್ನೂ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮಾಲೀಕರು ಎಚ್ಚರವಹಿಸಬೇಕು.
ನಿಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿಯಮಿತವಾದ ದಾಖಲೆಗಳು, ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. 12 ವರ್ಷದ ನಿಯಮದ ತೊಂದರೆ ತಪ್ಪಿಸಲು, ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ? WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ
ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.