ಸಾಲದ EMI ಕಂತು ಕಟ್ಟದಿದ್ದರೆ ಎಚ್ಚರ!ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್ ‘ಲಾಕ್’!

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ EMI (Equated Monthly Instalment) ಮೂಲಕ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಖರೀದಿಸುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ವರ್ಗದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದವರೆಗೂ ಎಲ್ಲರೂ EMI ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ಸೌಲಭ್ಯವೇ ಈಗ ಹೊಸ ಕಾನೂನು ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) EMI ಪಾವತಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದರೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಅಥವಾ ಹಣಕಾಸು ಕಂಪನಿಗಳು ಫೋನ್ ಅನ್ನು ರಿಮೋಟ್ ಆಗಿ ಲಾಕ್ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ತರಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿದೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

RBI ಯ ಹೊಸ ಪ್ರಸ್ತಾಪದ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ

ಆರ್‌ಬಿಐ ಈ ಹೊಸ ನಿಯಮದ ಮೂಲಕ ಸಣ್ಣ ಮೊತ್ತದ ಗ್ರಾಹಕ ಸಾಲಗಳಲ್ಲಿ (Micro consumer loans) ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಡೀಫಾಲ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌, ಟಿವಿ, ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು EMI ಮೂಲಕ ಖರೀದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಹಲವರು ಪಾವತಿಯನ್ನು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ — ಇದು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೂ ಹಾಗೂ NBFC ಗಳಿಗೂ ನಷ್ಟ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ RBI ಯ ಯೋಜನೆ ಎಂದರೆ: EMI ಪಾವತಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದರೆ ಸಾಲದಾತರು ಮೊಬೈಲ್‌ನ್ನು ರಿಮೋಟ್‌ನಿಂದ ಲಾಕ್ ಮಾಡುವ ತಾಂತ್ರಿಕ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ, ಸಾಲಗಾರರು ಮೊಬೈಲ್ ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಆಗದಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು — ಪಾವತಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ಅನ್ಲಾಕ್ ಮಾಡಬಹುದು.

ಗ್ರಾಹಕ ಸಾಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಅಗತ್ಯ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ EMI ಆಧಾರಿತ ಖರೀದಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಸುಮಾರು 35% ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ. ಈ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರೂ. 1 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮೊತ್ತದ ಸಾಲಗಳು ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಹೋಮ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಫೈನಾನ್ಸ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಕಂಪನಿಗಳು EMI ಮಾರಾಟದ ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಡೀಫಾಲ್ಟ್ ಪ್ರಮಾಣವೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿವೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ, RBI ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಈ ನಿಯಮವು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಭದ್ರತೆ (Security mechanism) ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಅಥವಾ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕಡಿಮೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೂ ಸಾಲ ನೀಡಲು ಧೈರ್ಯ ಪಡಬಹುದು.

ಇದು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು?

ಆರ್‌ಬಿಐ ತನ್ನ Fair Practice Code ಅನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತಗೊಳಿಸಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದೆ.

EMI ಸಾಲ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಮಯದಲ್ಲೇ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಫೋನ್ ಲಾಕಿಂಗ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಗ್ರಾಹಕರ ಡೇಟಾವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅಥವಾ ಅಳಿಸಲು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಪಾವತಿ ವಿಳಂಬವಾದಾಗ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಥವಾ NBFCಗಳು ದೂರದಿಂದ (remote server ಮೂಲಕ) ಸಾಧನವನ್ನು ಲಾಕ್ ಮಾಡಬಹುದು.

ಪಾವತಿ ತೀರಿಸಿದ ನಂತರ, ಅದೇ ಸಾಧನವನ್ನು ಮರುಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ವಿಧಾನವು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ Android Device Management APIs ಅಥವಾ OEM-built security locks ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಹಾದಿ

2024ರಲ್ಲಿ RBI ಕೆಲವು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಫೋನ್-ಲಾಕಿಂಗ್ ಆ್ಯಪ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲು ಸೂಚಿಸಿತ್ತು, ಕಾರಣ — ದುರುಪಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ದೂರುಗಳು. ಆದರೆ ಈಗ, ಕಠಿಣ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಗೌಪ್ಯತಾ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತೆ ತರಲು RBI ಸಿದ್ಧತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಆಧಿಕೃತ ಘೋಷಣೆ ಇನ್ನೂ ಆಗಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಹೊರಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.

ಯಾರಿಗೆ ಪರಿಣಾಮ? — ಗ್ರಾಹಕರ ಆತಂಕ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ 1.16 ಶತಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿವೆ. ಉದ್ಯೋಗ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸಹಾಯ ಎಲ್ಲವೂ ಈಗ ಮೊಬೈಲ್ ಮೂಲಕವೇ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ EMI ಪಾವತಿ ವಿಳಂಬದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಮೊಬೈಲ್ ಲಾಕ್ ಮಾಡಿದರೆ, ಅದು ಸಾಲಗಾರರ ಜೀವನದ ಹಲವಾರು ಆಯಾಮಗಳಿಗೆ ನೇರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

ವಿಮರ್ಶಕರು ಹೇಳುವದು:

ಫೋನ್ ಲಾಕ್ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಭಜನೆ (digital divide) ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು.

ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಜನರು ಕೆಲಸ ಅಥವಾ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ಮೊಬೈಲ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಿದ್ದಾರೆ; ಅವರು EMI ಪಾವತಿಯನ್ನು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಮಾಡಲು ವಿಫಲರಾದರೆ, ಅವರ ಜೀವನವೇ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾಗಬಹುದು.

ಇದನ್ನು ದಂಡಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮದಂತೆ ಬಳಸುವ ಅಪಾಯವಿದೆ.

RBI ಯ ಎದುರು ಸವಾಲುಗಳು

ಈ ನೀತಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಮೊದಲು RBI ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಮೀಕ್ಷಿಸಬೇಕು —

ಕಾನೂನು ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ: ಫೋನ್ ಲಾಕ್ ಮಾಡುವುದು ಮಾಲಿಕತ್ವದ ಹಕ್ಕು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಆಗುತ್ತದೆಯೇ?

ನೈತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ: ಸಾಲಗಾರರನ್ನು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ “ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದು” ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವೇ?

ತಾಂತ್ರಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ: ಡೇಟಾ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೈವಸಿ ಹೇಗೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು?

ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ಆರ್‌ಬಿಐ ಯ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವು ಗ್ರಾಹಕ ಹಣಕಾಸು ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸಾಲದ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ನೂತನ ಪ್ರಯೋಗ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಆದರೆ, ಇದು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೈವಸಿಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆ, ಈ ನೀತಿ ಸಾಲದಾತರಿಗೆ ಭದ್ರತೆ, ಆದರೆ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಭಯದ ಕಾರಣ ಆಗಬಹುದು. RBI ಯ ಮುಂದೆ ಈ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಸವಾಲು ನಿಂತಿದೆ — ಸಾಲ ಮರುಪಾವತಿ ಖಚಿತಪಡಿಸುವಾಗಲೂ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ಅದರ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಯಾಗಬೇಕು.

ಒಟ್ಟಾರೆ, RBI ಯ ಹೊಸ EMI ಲಾಕ್ ನೀತಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲದ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದು ಶಿಸ್ತಿನ ಸಾಲಗಾರರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಬಡ ವರ್ಗದವರಿಗಾಗಿ ಹೊಸ ಸಂಕಷ್ಟದ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದೀತು.

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ

ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.