ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರ ಅಥವಾ ಪಿಂಚಣಿದಾರನ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ ಒದಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ (Family Pension) ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಮೃತ ನೌಕರನಿಗೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರು ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಪಿಂಚಣಿ ಯಾರಿಗೆ ಸಲ್ಲಬೇಕು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಗೊಂದಲವು ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ, ವಿಳಂಬ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಕೇಸುಗಳಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪಿಂಚಣಿ ಮತ್ತು ಪಿಂಚಣಿದಾರರ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ಎಲ್ಲ ಸಚಿವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ.
ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ನಿಯಮಗಳು: ಮೂಲಭೂತ ಅರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮ
ಕೇಂದ್ರ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಾ (ಪಿಂಚಣಿ) ನಿಯಮಗಳು, 1972ರ ನಿಯಮ 50ರ ಪ್ರಕಾರ, ಮೃತ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿಯ ಅಸಲಿ ಹಕ್ಕುದಾರರು ಯಾರು ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ಆದ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಮೃತ ನೌಕರನ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಸಂಗಾತಿ (ಪತ್ನಿ ಅಥವಾ ಪತಿ) ಇರುತ್ತಾರೆ. ಸಂಗಾತಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಅವರು ಅನರ್ಹರಾದರೆ, ಪಿಂಚಣಿಯು ಅರ್ಹ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ (ವಿಧವೆಯರಾಗದೇ ಇರುವ ಮಗಳು ಅಥವಾ 25 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಗ) ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅವಲಂಬಿತ ಪೋಷಕರು (ತಾಯಿ ಅಥವಾ ತಂದೆ) ಮತ್ತು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲ ಸಹೋದರ ಅಥವಾ ಸಹೋದರಿಯರು ಪಿಂಚಣಿಗೆ ಅರ್ಹರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕ್ರಮವು ಪಿಂಚಣಿಯ ನ್ಯಾಯಯುತ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರಿದ್ದಲ್ಲಿ ಪಿಂಚಣಿ ಹಂಚಿಕೆ: ನಿಯಮ 50(8)(c)ರ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ
ಮೃತ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನಿಗೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರು ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ನಿಯಮ 50(8)(c)ರ ಪ್ರಕಾರ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿಯನ್ನು ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರ ನಡುವೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ಹಂಚಬೇಕು, ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಶೇ.50ರಷ್ಟು ಪಿಂಚಣಿ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಯಮವು ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡದೇ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಒಬ್ಬ ಪತ್ನಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರೆ ಅಥವಾ ಪಿಂಚಣಿಗೆ ಅನರ್ಹಳಾದರೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮರುವಿವಾಹ), ಅವಳ ಶೇ.50 ಪಾಲು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತ್ನಿಗೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಆ ಪಾಲು ಆ ಪತ್ನಿಯ ಅರ್ಹ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ (ಮೊದಲ ಪತ್ನಿಯ ಮಕ್ಕಳು) ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇದು ಪಿಂಚಣಿಯ ನ್ಯಾಯಯುತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆಯೊಂದಿಗೆ ಘರ್ಷಣೆ: ದೊಡ್ಡ ಕಾನೂನು ಸವಾಲು
ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ, 1955ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 5 ಮತ್ತು 11ರ ಪ್ರಕಾರ, ಮೊದಲ ಮದುವೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಪಿಂಚಣಿ ನಿಯಮಗಳು “ಕಾನೂನುಬದ್ಧ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಿ ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರಿಗೂ ಪಿಂಚಣಿ ಹಂಚಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ “ಯಾರು ನಿಜವಾದ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಪತ್ನಿ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿಯ ಮದುವೆ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾದರೂ, ಅವಳ ಮಕ್ಕಳು ಮೃತ ನೌಕರನ ಸಂತಾನವಾದರೆ, ಅವರಿಗೆ ಪಿಂಚಣಿ ಹಕ್ಕು ಇರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ಹಲವು ತೀರ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಇಲಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು: ವಿವಾದಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಕ್ರಮ
ಈ ಗೊಂದಲ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಕೇಸುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು, ಪಿಂಚಣಿ ಇಲಾಖೆಯು ಎಲ್ಲ ಸಚಿವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ:
- ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ಕಾನೂನು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ (Department of Legal Affairs) ಸಲಹೆ ಪಡೆಯುವುದು ಕಡ್ಡಾಯ.
- ಸ್ವಂತ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು.
- ಮದುವೆಯ ದಾಖಲೆಗಳು, ಮಕ್ಕಳ ಜನ್ಮ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಕಾನೂನು ಸಲಹೆ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಪಿಂಚಣಿ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕು.
ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ವಿಳಂಬವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಅರ್ಹ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತ್ವರಿತ ಪಿಂಚಣಿ ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಪಿಂಚಣಿ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕು: ಮಹತ್ವದ ಅಂಶ
ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರ ಮಕ್ಕಳು ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ಪಿಂಚಣಿಯು ತಾಯಂದಿರ ನಡುವೆ ಹಂಚಿಕೆಯಾದರೂ, ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಕಸಿಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಪತ್ನಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರೆ, ಅವಳ ಪಾಲು ಅವಳ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿಯ ಮಕ್ಕಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಸಂತಾನವೆಂದು ಸಾಬೀತಾದರೆ ಮಾತ್ರ ಅವರಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಇರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಡಿಎನ್ಎ ಪರೀಕ್ಷೆ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶ ಬೇಕಾಗಬಹುದು.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪುಗಳು ಮತ್ತು ಉದಾಹರಣೆಗಳು
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ಹಲವು ತೀರ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ (ಉದಾ: ರಮೇಶ್ಚಂದ್ರ vs. ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ), ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾದರೂ, ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಿಂಚಣಿ ಹಕ್ಕು ಇದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯಲು ಮೊದಲ ಪತ್ನಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ತೀರ್ಪುಗಳು ಪಿಂಚಣಿ ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವಾಗಿವೆ.
ನ್ಯಾಯಯುತ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ತ್ವರಿತ ಪಾವತಿ
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿಯಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಅರ್ಹ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತ್ವರಿತ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರಿದ್ದಲ್ಲಿ 50-50 ಹಂಚಿಕೆ, ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕು ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸಲಹೆ ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು ತಮ್ಮ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲೇ ನಾಮಿನೇಷನ್ ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ತುಂಬಿ, ಕುಟುಂಬದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿಟ್ಟರೆ, ಮರಣದ ನಂತರದ ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು.

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

Sagari leads the ‘Government Schemes’ vertical at NeedsOfPublic.in, where she decodes the latest Central and State government policies for the common citizen. She has over 3 years of experience tracking welfare programs like PM Kisan, Ayushman Bharat, and State Ration updates. Her goal is to ensure every reader understands their eligibility and benefits without confusion. Sagari strictly verifies all updates from official government portals before publishing. Outside of work, she is an advocate for digital literacy in rural India.”
Connect with Sagari:


WhatsApp Group




